Praktijkgerichte opleiding: Zorg voor Natuur - Natuur voor Zorg

Veel zorgvoorzieningen zijn actief bezig met het natuurlijker inrichten van hun omgeving of denken eraan dat te doen. Klimaatengagementen, therapie buiten, een groene omgeving om in te vertoeven als cliënt/patiënt, zorgen voor het welzijn van het personeel, vermaatschappelijken van de zorg … Er zijn verschillende redenen of aanleidingen waarvoor natuur rond de voorziening een oplossing kan bieden. Tegelijk is de biodiversiteit van de omgeving erbij gediend, tenminste als het ontwerp rekening houdt met een robuuste biodiversiteit in de omgeving en de inrichting met ecologisch inzicht is uitgevoerd.  

Tijdens deze praktijkgerichte opleiding zetten we de theorie uit de studievoormiddag om naar de praktijk. Hoe realiseer je meer natuur in en rond je zorgvoorziening? Welke stappen moet je daarbij zetten? Wie betrek je daar het best bij, en wanneer? En hoe ga je ermee aan de slag met je doelgroep?  

We baseren de inhoud op een projectmanagementcyclus voor een natuurinterventie. Een natuurinterventie is een natuuroplossing waarbij er een positief effect is van natuur op de (zorg)nood van een doelgroep op wandelafstand van die natuur. Via een natuuractiviteit wordt de natuurbetrokkenheid van elk individu verhoogt die er positieve gezondheidseffecten van ondervindt en een wederzijdse zorg kan opnemen voor (die) natuur. We willen via deze opleiding de zorgwereld en de natuurwereld samenbrengen, en elkaars taal leren kennen. 

Er zijn drie opleidingsdagen die steeds zijn opgebouwd uit een halve dag theorie en een halve dag terreinbezoek.  

Deze opleiding is een samenwerking tussen het Agentschap voor Natuur en Bos (Natuur en Bos), het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden aangelegenheden (VIPA) van het departement Zorg en Inverde. 

Algemene dagindeling:

• 9u30 - 12u30: theoretisch gedeelte  
• 13u30 - 16u30: praktijkbezoek 
   

Dag 1 - vrijdag 24 mei 2024: Initiatie en ontwerp 

Locatie: de Mick, Brasschaat
Lesgevers: Ines Van Limbergen en Frank Van Baelen (Regionaal Landschap de Voorkempen), An De Schrijver en Leen Vanthuyne (HOGENT)
Geleid bezoek: Ines Van Limbergen en Frank Van Baelen (Regionaal Landschap de Voorkempen)

• Leer over projectopzet en financieringsopties.
• Begrijp de behoeften van het doelpubliek.
• Verken principes van biodiverse en klimaatvriendelijke tuinen.
• Ontdek de meerwaarde van een goed ontwerp.
• Terreinbezoek aan de Mick in de namiddag, een terreinrealisatie gebaseerd op behoeften van de zorggebruikers met ondersteuning van het Regionaal Landschap de Voorkempen.
   

Dag 2 - vrijdag 21 juni 2024: Inrichting, onderhoud en beheer 

Locatie: VAC Gent - 04.06 - Jozef Guislain (voormiddag) en UZ Gent (namiddag) 
Lesgevers: Andreas Demey (Inverde), An De Schrijver (HOGENT), Ragnar Van Acker (SWECO) in samenwerking met Pepijn Verheyen (UZ Gent)
Geleid bezoek: Andreas Demey (Inverde), An De Schrijver (HOGENT/UG), Pepijn Verheyen (UZ Gent) 

• Zet plannen om in concrete acties volgens de principes van Harmonisch Park- en Groenbeheer.
• Integreer maximaal zorg- en biodiversiteitsdoelen in een beheerplan.
• Identificeer stakeholders voor onderhoud en beheer.
• Ontdek of een biodiverse tuin ook minder werk betekent.
• Bezoek aan de ingerichte tuintjes van de afdelingen psychiatrie van UZ Gent.
   

Dag 3 - vrijdag 27 september 2024: Zorgactiviteiten en evaluatie  

Locatie: Psychiatrisch Centrum Salvenbos (voormiddag) en Torenvalk Heverlee (namiddag) 
Lesgevers: Catherine De Vos (HOGENT), Johan Lemmens (PXL), Ben Delbaere (UA)
Geleid bezoek en workshopbegeleiding: Andreas Demey (Inverde), Frank Dejonghe (HOWEST), Ilse Simoens (onderzoeker INBO), Kato Vanden Bussche (BOS+), Peter Noben (Duurzaam Educatiepunt, De Vroente)

• Ontdek natuurintegratie in zorgactiviteiten.
• Bevorder contact met de natuur voor diverse doelgroepen.
• Verken verschillende manieren om natuur te beleven.
• Analyse en evaluatie van vergroeningsprojecten in de zorg als natuuroplossing voor gezondheid/welbevinden.
• Terreinbezoek natuurdomein Meerdaalwoud rond toegankelijkheid voor iedereen.
• Vier workshops buitenzorgactiviteiten:
  1. Oefening ervaringsgericht leren in de natuur (HOWEST)
  2. Kennismaking met het Programma natuurverbondenheid (INBO)
  3. Atelier natuur als therapieruimte (BOS+)
  4. Buitenactiviteit voor mensen met een beperking (EDU, De Vroente)

Mee te nemen

• Pen en papier

Doelgroep

Deze opleiding is voor jou als:

• Medewerkers en directies van zorgvoorzieningen
• Landschapsontwerpers met een interesse in zorgprojecten
• Ecologen
• Natuurbeheerders
• Lokale besturen
• ...
   

Voorkennis

Voor deze opleiding is geen voorkennis vereist.