De basis van ecohydrologie

Wist je dat ongeveer 60% van de Vlaamse vegetatietypes grondwaterafhankelijk is? Het grootste deel ervan is enkel nog te vinden in natuurgebieden. Grondwater speelt dus een cruciale rol in het natuurbeheer.  

Als je een natuurbeheerplan wil opstellen of gericht input wil geven bij het uitwerken van deelbekkenbeheerplannen, is het essentieel dat je dezelfde taal spreekt als de specialisten ter zake. Daarom is het van belang je te verdiepen in de ecohydrologie – de wetenschap die de relatie tussen natuur (‘eco’) en water (‘hydrologie’) bestudeert – zodat je vlot kan overleggen met die specialisten. 

In deze opleiding leer je wat grondwater juist is, welke types er zijn en hoe je die types juist omschrijft. Daarbij kaderen we grondwater landschappelijk binnen de watercyclus. Ook oppervlaktewater komt kort aan bod. 

Handig zijn een aantal online tools die je kan inzetten om je gebied beter te begrijpen als het op (grond)water aankomt, zoals Geopunt, DoVlaanderen en Watina. Je krijgt de functies die nuttig zijn in deze context gedemonstreerd. Hoewel het de mogelijkheden van de lokale beheerder meestal overstijgt, gaan we ook in op hydrologisch herstel. 

In de namiddag trekken we het terrein op, waar we aandacht hebben voor grondwaterindicatoren en een aantal metingen doen. Aan de hand van deze informatie leer je verschillende watertypes herkennen, waar je informatie kan opvragen en hoe je de relatie kan leggen tussen vegetaties en watertypes. Na deze opleiding bekijk je je natuurgebied gegarandeerd door een andere bril! 


Deze opleiding wordt mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van het LIFE-programma van de EU in het kader van het LIFE B4B-project.
 

VOORMIDDAG: theorie 

• De watercyclus en ecohydrologisch jargon 
  Basenrijk, piëzometer, doorstroommoeras, evapotranspiratie ... allemaal termen die je tegenkomt als je rapporten en teksten leest over ecohydrologische studies. Die worden opgehangen aan een uitgebreide bespreking van de watercyclus: wat gebeurt er met water eenmaal het als neerslag op het landschap valt? Het begrijpen van die cyclus is belangrijk om te beseffen op welke manier water het landschap en de vegetaties vormgeeft. 

• Opzoeken van ecohydrologische informatie over een gebied 
  Het nadeel van grondwater is dat het onder de grond zit. Waar komt het boven, waar komt het vandaan, wat is de samenstelling? Er zijn een aantal online tools die je op weg kunnen zetten. In het beste geval staan er al piëzometers of peilbuizen in je gebied en staan de data hiervan al op Watina. Toch is het interpreteren van die data en het koppelen aan vegetatietypes niet altijd eenvoudig. Dat krijg je in dit onderdeel uitgelegd. 

• Ecohydrologisch herstel 
  Met de gegevens uit bijvoorbeeld Watina kan je ook inschatten wat er zal gebeuren als je grachten zou dempen. Het volledig vernatten van een landschap ligt bijna altijd buiten de mogelijkheden van een lokale beheerder, maar wat is er wel mogelijk? 

NAMIDDAG: excursie  

In de namiddag gaan we water bestuderen in een goed onderzocht gebied op vlak van ecohydrologie: de Doode Bemde in de Dijlevallei. We gaan er op zoek naar kwel, meanders, piëzometers, oeverwallen en freatofyten.  

Mee te nemen 

• Eigen lunchpakket en drank voor tijdens de excursie 

• Pen en papier 

• Kledij en schoeisel volgens de weersomstandigheden. (denk eraan: het is een excursie over water).  

 Voorzie eigen vervoer voor de excursie. Carpoolen is mogelijk.

Lesmateriaal

Lesmateriaal kan je downloaden via ‘Mijn leeromgeving’.

Bespaar op de opleiding

• Deze opleiding komt in aanmerking voor de KMO-portefeuille. Zo bespaar je tot 30% op het inschrijvingsgeld.

Deze opleiding is bedoeld voor natuur-, bos- en groenbeheerders, landbouwers, tuin- en landschapsarchitecten, tuinaannemers, professionelen en vrijwilligers bij terreinbeherende verenigingen, studenten groenmanagement en iedereen die geïnteresseerd is in de bodem onder onze voeten.   

Voorkennis is niet nodig.