Natuur-inbouw: Ecologisch adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen - try-out

Natuur-inbouw - Vogelbescherming Nederland
  • Inhoud

    In deze zesdaagse opleiding (+ 2 avondwebinars) kom je alles te weten over fauna-inclusief bouwen en verbouwen. Daarnaast leer je hoe je een ecologische analyse van een gebouw uitvoert, en hoe je passende adviezen opstelt voor bouwheer, architect en aannemers.   

    Wil je meer weten over de opleiding 'Natuur-inbouw: Ecologisch adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen - try-out'?

    (Her)bekijk de opname van de infosessie

    Bouwen, verbouwen en het klimaatproof maken van gebouwen hebben een enorme impact op de gebouwgebonden fauna. In nieuwbouw en renovatieprojecten is geen plaats meer voor kieren en gaten. Kraamkolonies van vleermuizen van soms wel honderden dieren verdwijnen door het slopen van oude huizen of het isoleren van spouwmuren. Deze Europees beschermde dieren worden dan vaak onbedoeld en onwetend levend begraven onder het isolatiemateriaal. Niet enkel vleermuizen, maar ook andere dieren zoals vogels, zoogdieren en insecten lijden hieronder. Deze achteruitgang willen we tegenhouden én omkeren.  

    Om die gebouwgebonden fauna te helpen, zijn we gestart met het project Natuur-inbouw. In dit project van Interreg Vlaanderen-Nederland brengen we de bouwsector en de natuursector samen en zoeken we naar oplossingen die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. Zo gaan we na welke opbouwoplossingen echt werken, maar zoeken we ook naar nieuwe inbouwtoepassingen waarbij de noden van de dieren die ze gebruiken verenigbaar zijn met de huidige isolatienormen. 

    Met deze opleiding, die uniek is in Vlaanderen, leiden we adviseurs op die bouwprojecten efficiënt kunnen bijstaan in het maken van keuzes omtrent fauna-inclusief bouwen met winst voor de natuur. We bundelen de bestaande kennis van fauna-inclusief bouwen uit Vlaanderen, Nederland en de buurlanden, en vullen die aan met de kennis die we opdoen bij de demoprojecten in dit project. Zo zit jij op de eerste rij om de vorderingen te volgen van de allernieuwste inbouwtoepassingen die in het kader van dit thema worden ontwikkeld.  

    • Je krijgt informatie van a tot z over fauna-inclusief (ver)bouwen, gespreid over 9 modules die elk een ander thema belichten. Onder de tab ‘Programma’ krijg je uitleg over elke module.
    • Je verwerft diepgaand inzicht in de materie door het uitvoeren van een stage-opdracht. Hierbij ga je samen met een architect op zoek naar de beste fauna-oplossingen voor een bestaand gebouw. Zo leer je de theorie in praktijk te brengen en bouw je ervaring op met zowel de bouwsector als de eindklant.
    • Je krijgt les van specialisten in hun vakgebied. We nodigen ervaringsdeskundigen uit, uit zowel de natuursector als de bouwsector. Deze gastdocenten zijn allemaal betrokken bij het project. Ze krijgen dus ook de meest recente informatie over de nieuwste ontwikkelingen uit eerste hand en delen hun kennis met jou. 
    • Je bezoekt verschillende locaties in Vlaanderen waar ze bezig zijn met fauna-inclusief bouwen. Van projecten die nog in de opstartfase zitten tot het faunahuis, waar alle bouwelementen benut zijn om technieken en voorzieningen te tonen die dieren aantrekken. Zo word je meegenomen in het adviesproces van a tot z.  
    • Je krijgt toegang tot de maandelijkse, digitale thema-overleggen van het project Natuur-inbouw. Die gaan over thema's die relevant zijn binnen natuurinclusief bouwen, zoals soortenkennis, duurzaam natuur-inclusief bouwen, restaureren van historische gebouwen en muren ... Voor elk thema zijn experten aanwezig die het woord nemen en vragen beantwoorden rondom het onderwerp. 

    Als je geslaagd bent, krijg je op het einde van de opleiding een certificaat ‘adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen’.

    Ben je na de infosessie of na het lezen van deze pagina overtuigd van de opleiding 'Natuur-inbouw: Ecologisch adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen - try-out'? 

    Meld je aan voor de opleiding

    Deze opleiding wordt georganiseerd in het kader van het project Natuur-inbouw onder Interreg Vlaanderen-Nederland. Dit project is medegefinancierd door de Europese Unie. 

    Logo Natuur-inbouw

  • Programma

    Onderstaand programma is vatbaar voor wijzigingen. Inverde is partner in het project Natuur-inbouw en zal nieuwe inzichten, innovaties en verbeteringen verwerken in de opleiding.  

    Datum Voormiddag Namiddag
    Dag 1 (18/09) Inleiding Quick-scan en inventarisatie op terrein 
    Dag 2 (02/10) Soortenkennis Inventarisatie en monitoring
    Dag 3 (16/10) Faunavoorzieningen in, op en rond het faunahuis  Fietstocht in de omgeving van het Faunahuis 
    Dag 4 (23/10) Natuurdaken en gevelgroen  Excursie: Natuurdaken en gevelgroen 
    Dag 5 (13/11) Bouw en bouwdetails  Grijs en groen in gesprek 
    Dag 6 (27/11) Bespreking stage-opdracht  Excursie: fauna-advies en tips 

     

    De modules

    De opleiding vindt plaats tussen september en eind november en bestaat uit zes dagen (telkens op woensdag van 9u30 tot 16u30) en twee avondwebinars (duur: ongeveer twee uur). Elke opleidingsdag vindt plaats op een andere locatie in Vlaanderen met één of meerdere sprekers. Op de meeste opleidingsdagen gaan we ook naar buiten om de theorie te toetsen aan de praktijk. Soms zijn dit halve dagexcursies, soms is het een afwisseling van binnen- en buitensessies. 

    Het is niet mogelijk om apart in te schrijven voor één of meerdere lesdagen.  

    Volgende modules komen aan bod:

    • Inleiding in fauna-inclusief bouwen: je leert onder andere wat natuur- en fauna-inclusief bouwen inhoudt, waar de meest voorkomende kansen en obstakels liggen en hoe je kansen ziet in de renovatiegolf voor gebouwafhankelijke soorten.  

    • Soortenkennis: hier leer je o.a. welke diersoorten gebruik maken van gebouwen, welke faunavoorzieningen niet werken en welke omgeving in en rond de gebouwen deze soorten nodig hebben om te overleven. 

    • Inventarisatie en monitoring: je leert hoe je moet inventariseren in en rond gebouwen, hoe je moet monitoren of wie je kan inschakelen om te inventariseren en/of monitoren. 

    • Natuurdaken en gevelgroen: hier leer je o.a. de verschillende manieren om gevelgroen aan te leggen, het onderscheid tussen de verschillende types natuurdaken en welke planten geschikt zijn als gevelgroen of dakgroen voor de biodiversiteit in onze streken, en voor welke diergroepen gevel- en dakgroen interessant kunnen zijn. 

    • Bouw en bouwdetails: je leert o.a. welke gebouwen of onderdelen van gebouwen faunavoorzieningen kunnen herbergen, wanneer je problemen veroorzaakt aan de gebouwschil bij fauna in- of opbouw en wanneer je isolatieproblemen veroorzaakt. Je leert faunavoorzieningen kritisch te vergelijken met elkaar en kan doorverwijzen naar de juiste info om geschikt materiaal aan te kopen en/of vakmannen in te schakelen. 

    • Grijs en groen in gesprek: je krijgt o.a. een beeld van alle betrokken partijen bij fauna-inclusief bouwen en je leert de taal van zowel de ecoloog als van de bouwheer en de bouwsector. Na deze module ken je ook een reeks voorbeelden en cases die als inspirerend voorbeeld kunnen dienen. 

    • Wetgeving en beleid: je leert o.a. welke wetgeving er geldt voor fauna-inclusief bouwen bij nieuwbouw en renovatie, en hoe de juridische bescherming voor gebouwbewonende soorten in de praktijk werkt. Je leert ook welke adviezen je in aanbesteding of bouwvergunning kan opnemen. Ook subsidies komen aan bod. 

    • Meten van natuurinclusiviteit: je leert de voor- en nadelen van verschillende bestaande puntensystemen om natuurinclusiviteit te meten en ziet voorbeelden ervan op verschillende plaatsen in Europa. 

    • Advies van a tot z: dit onderdeel betreft de stage. Meer uitleg vind je hieronder. 


    Stage-opdracht

    • Voorafgaand aan de opleiding zoek je een architect(enbureau) waar je als ‘adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen’ advies zal geven bij een project. Wij helpen je bij die zoektocht. 

    • Tijdens de duur van de opleiding krijg je telkens nieuwe informatie die je kan verwerken in je advies. Op de opleidingsdagen kan je vragen stellen aan de lesgevers over de verschillende onderwerpen. 

    • Na de laatste lesdag krijg je nog enkele weken de tijd om je adviesrapport te finaliseren. 

    • Samen met de architect beoordelen wij je adviesrapport. 


    Certificaat

    Je krijgt van Inverde het certificaat ‘Ecologisch adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen’ als: 

    • je minstens vier van de zes lesdagen aanwezig bent en één van de twee webinars volgt; 

    • je voldoende scoort op je adviesdocument.

  • Praktische Info

    Aanmelden

    Voor deze opleiding meld je je eerst aan en beantwoord je een aantal vragen. Vervolgens selecteren wij de kandidaten die mogen deelnemen aan de opleiding. Wil je een beter inzicht krijgen in wie mag deelnemen en wat wij van jou in ruil verwachten? Kijk dan ook eens naar de tab ‘Voor wie?’ op deze pagina. 

    De opleiding is gratis, omdat het een try-out betreft die we organiseren in het kader van het Europees project Natuur-inbouw, medegefinancierd door Interreg Vlaanderen-Nederland. 

    Meld je aan voor de opleiding
    Aanmelden kan tot en met 31 mei 2024. Wij laten je vóór eind juni 2024 weten of je geselecteerd bent en kan deelnemen aan de opleiding. Wij zorgen er dan voor dat je ingeschreven wordt. Hou alvast de opleidingsdata vrij in je agenda! Ben je niet geselecteerd? Geen nood, we zullen deze opleiding na evaluatie opnieuw aanbieden in ons open aanbod. 


    Wat is inbegrepen?

    • 6 vaste opleidingsdagen + 2 avondwebinars  

    • opleiding door specialisten uit de natuursector én de bouwsector 

    • een trainer die je begeleidt doorheen het opleidingstraject 

    • didactisch materiaal 

    • koffie, thee en water 

    • de huur van fietsen bij bepaalde excursies 

    • het certificaat van 'Ecologisch adviseur fauna-inclusief (ver)bouwen' 


    Locatie

    De lessen vinden plaats op verschillende locaties in Vlaanderen. 

  • Voor wie?

    Wie kan deelnemen?

    Deze try-out opleiding staat open voor geïnteresseerden uit zowel Vlaanderen als Nederland. Deze opleidingseditie vindt plaats in Vlaanderen. In 2025 wordt een opleiding met gelijkaardige inhoud georganiseerd in Nederland, maar die is nog in opbouw. Wil je op de hoogte blijven van de vorderingen van de opleiding in Nederland, stuur dan een mailtje naar alexandra.mannaert@vlaanderen.be.    

    Voor de try-out van de opleiding in het kader van het project Natuur-Inbouw in Vlaanderen zijn we op zoek naar geïnteresseerden met een brede, ecologische achtergrond.  

    • Je bezit ecologische kennis over één of meerdere soortengroepen die gebouwen, natuurdaken en gevelgroen kunnen huisvesten of aantrekken: vogels, vleermuizen, planten, andere zoogdieren (steenmarter, egel) of bestuivers. Notie van bouwtechnieken en/of architectuur is een meerwaarde, maar geen vereiste. In 2025 komen er nog opleidingsdagen die specifiek voor de doelgroep uit de bouwsector (aannemers, architecten …) bestemd zijn. 

    • We verwachten dat je de opgedane kennis nadien ook in de praktijk brengt. Uiteraard niet louter voor je eigen woning of bedrijfsgebouw, maar als adviseur die ingeschakeld wordt voor je specifieke, ecologische kennis over planten (dak- en gevelgroen) en dieren (gebouwafhankelijk) en om advies te geven over welke technieken nuttig en relevant zijn voor welke diersoorten.

    • We denken hierbij aan zelfstandige adviseurs, studiebureaus, organisaties die zich bezig houden met advies over ecologisch bouwen, architectenbureaus met een focus op natuurinclusief bouwen … 

    Het aantal deelnemers is beperkt, dus we aanvaarden maximum één deelnemer per organisatie/bedrijf. 


    Wat verwachten wij van jou?

    Dit is een gratis opleiding omdat we alle aspecten nog willen testen, en dat kunnen we doen binnen het kader van het internationaal project Natuur-inbouw. In ruil verwachten wij van jou dat je bereid bent om ons feedback te geven tijdens de lessen, via online bevraging, en mogelijk ook via enkele diepte-interviews. 

  • Lesgever
    Liselot Ledene

    Liselot Ledene

    Liselot gaat wild op wetgeving, wat een beetje atypisch is voor een bio-ingenieur in land- en bosbeheer. Geef haar een case en ze spit ze uit tot op het bot. Met veel plezier laat ze jullie de bomen door het complexe bos van de natuurbehoudswetgeving zien.

     
    Romeo Liekens

    Romeo Liekens

    Romeo Liekens is een jonge bioloog die bij Natuurpunt Studie werkt. Hij is voltijds bezig aan het Natuur-inbouw project, waar hij het luik inventarisatie en monitoring coördineert. Verder is hij als vrijwilliger in de regio Antwerpen (Mortsel) bezig met onderzoek naar zoogdieren, vogels, nachtvlinders, kamsalamanders, hazelwormen en vleermuizen. Hij gidst ook vleermuistochten en is in zijn resterende vrije tijd bezig met natuurfotografie en sport. 

    Dirk Criel

    Dirk Criel

    Dirk Criel is al 35 jaar lang beroepshalve actief als natuur- en landschapsdeskundige. Hij is zaakvoerder van het ecologische advies- en studiebureau Driekwart Groen en onder meer gespecialiseerd in (sub)urbane natuur- en landschapsontwikkeling. Daarnaast is hij bezieler en coördinator van het ‘Faunahuis’ van Natuurpunt in Brakel – een demonstratiewoning en -route voor natuurinclusief en faunavriendelijk (ver)bouwen. 

    Martin Hermy

    Martin Hermy

    Martin is emeritus professor van de KU Leuven, afdeling Bos, Natuur en Landschap waar hij 25 jaar onder meer de vakken natuurbeheer, groenbeheer en ecologie verzorgde. Van opleiding bioloog en plantkundige met een doctoraat over historische bosecologie (UGent). De afgelopen 15 jaar meer en meer actief in de sector groenbeheer. Auteur van een zestal boeken o.m. ‘De juiste boom voor elke tuin’ (2020). Nog steeds gepassioneerd door planten en de diensten ze ons leveren.

    Niels Luyten

    Niels Luyten

    Niels Luyten genoot zijn biologie-opleiding aan de KU Leuven met een specialisatie in Ecologie, Evolutie en Conservatiebiologie. Sinds 2016 deed hij professioneel ervaring op bij de Vlaamse opvangcentra voor wilde dieren: eerst als bioloog bij Natuurhulpcentrum Opglabbeek, vervolgens als beleidsmedewerker bij Vogelbescherming Vlaanderen. Als coördinator Natuur-inclusief bouwen trekt hij momenteel het Natuur-inbouw Interregproject voor Oost-Vlaanderen.

    Jan Van den Berghe

    Jan Van den Berghe

    Jan Van den Berghe is ecoloog en werkt al meer dan 25 jaar in de sector. De afgelopen 15 jaar heeft hij zicht steeds meer toegelegd op natuur in de urbane omgeving, met projecten op industrieterreinen, het openbaar domein, campings, tuinen, enz. Daarnaast werkt hij als ecologisch adviseur voor een groot sociale-economiebedrijf in de Kempen. Professioneel zet hij zijn kennis als ecoloog over soorten, biotopen en hun ecologische eisen vooral in voor allerhande (ook Europese) projecten.

    Herwin Daniels

    Herwin Daniels

    Herwin Daniels, opgeleid in biologie en houder van een bosbouwbekwaamheidsattest, zet zich actief in voor natuurbehoud. Hij ondersteunt burgerinitiatieven, is betrokken bij de lokale bijenraad en geniet bijzonder van uitjes met plantenwerkgroepen. Professioneel is Herwin actief als projectmanager, waarbij hij diverse innovatieprojecten beheert met een focus op natuur en circulariteit.

    Wim Garmyn

    Wim Garmyn

    Wim Garmyn is projectcoördinator voor klimaatadaptief bouwen bij Embuild Vlaanderen, de sectorfederatie van bouwbedrijven. Hij heeft 18 jaar R&D-ervaring, waarvan de laatste 5 jaar binnen de bouwsector. Daar leidde hij onder meer projecten rond circulaire daksystemen en de ontwikkeling van biodiverse groendaken.

Interesselijst

Heb je interesse in deze opleiding, maar wordt hij momenteel niet georganiseerd? Schrijf je in op de interesselijst. We houden je op de hoogte van toekomstige opleidingsdata.