Ecologische begrazing - basisprincipes in de praktijk

Deze opleiding is opgebouwd uit een online gedeelte en excursies.

Tijdens de excursies neemt de begrazingsexpert Lieven Caekebeke je drie keer mee, telkens naar een ander gebied. Daar zie je verschillende soorten grazers aan het werk: zowel schapen, runderen als paarden. Hun begrazing vervult een sleutelrol bij het in stand houden van de gebieden. De evolutie naar bos wordt vertraagd, vergrassing neemt af en er komt meer variatie en structuur in de vegetatie en het terrein. 

Lieven toont je de effecten van begrazing op vegetatie en landschap. Je ontdekt de verschillende methoden van begrazing. Daarbij bekijk je welke beslissingen er zijn genomen door de beheerder en de gevolgen daarvan op langere termijn. En natuurlijk krijg je een antwoord op al je vragen. 

Je kan kiezen welke excursie je volgt, maar je doet dit altijd in combinatie met het online gedeelte. Je kan ook meerdere excursies volgen. Dit zijn de drie gebieden waar de excursies plaatsvinden. Er wordt telkens een korte toelichting gegeven over het gebied en een motivatie voor de keuze van de begrazing.

Kalmthoutse heide (Kalmthout)

De Kalmthoutse heide is een groot gebied met een complexe indeling en heel veel bezoekers. Uiteraard is er de specifieke vegetatie van droge en vochtige heide, gemengd- en loofbos en open duingebied. Al die verschillende situaties vormen een habitat voor typische heidesoorten. De boomleeuwerik, loopspinnen, een aantal insecten zoals loopkevers en vlindersoorten als groentje, heideblauwtje en heidevlinder … Allen gedijen ze prima op deze extensief begraasde heideterreinen. 

Doeveren (Oostkamp)

Doeveren is een bosgebied met graslanden beheerd door Natuurpunt. Er worden runderen (Galloways) ingezet en dit leidt tot de ontwikkeling van eerste vormen van wastine. Doeveren heeft een rijk verleden en het cultuurlandschap is een mix van verschillende soorten spontaan jong bos waartussen de grazers actief zijn. De effecten van de grazers zijn goed zichtbaar en zijn ideaal om uit te leren. 

Demerbroeken  (Testelt)

De Demerbroeken zijn, zoals de naam het zegt, ‘broeken’, vochtige weilanden en moerasbos in de loop van de Demer. Vochtige weilanden beheren is moeilijk want er zijn soms overstromingen . Het gebruik van vee is dan een oplossing.  De inzet ervan heeft voor een zeer structuurlandschap gezorgd met afwisselingen van wastine, open grasland, moerasland en moerasbos. Ook hier zijn de effecten van de begrazing goed af te lezen in het landschap. 

Online gedeelte

Het online gedeelte bestaat uit drie webinar sessies die vooraf werden opgenomen en die je dus tijds- en plaatsonafhankelijk kan bekijken. Elke sessie duurt ongeveer 45 minuten. 

Het online leertraject is inbegrepen in de prijs van de excursie(s) maar kan je ook apart aankopen. Dit kan via deze link.

Schrijf je je gelijktijdig in voor meerdere excursies, dan wordt automatisch 15% korting toegekend bij het afrekenen van je winkelwagen.

De opleiding is opgebouwd uit een online gedeelte en excursies.

Online gedeelte

Het online gedeelte bestaat uit drie webinar sessies die vooraf opgenomen werden en die je dus tijds- en plaatsonafhankelijk kan bekijken. Elke sessie duurt ongeveer 45 minuten. 

Excursies

Het programma voor de excursies bestaat uit het online gedeelte en één, twee of drie excursies.  

Tijdens elke excursie krijg je eerst een korte toelichting over het gebied en een korte motivatie voor de keuze van de begrazing. 

• Doeveren (Oostkamp, West-Vlaanderen): toelichting door Kris Lesage (Agentschap Natuur en Bos (ANB)) en Bram D’Hondt (INBO), beiden conservators van het gebied. Aanwezige grazers: Galloway runderen.
• Demerbroeken (Testelt, Vlaams-Brabant): toelichting door Steven Onzea, conservator van het gebied en verantwoordelijke voor de begrazing. Aanwezige grazers: Kempens run en Shetland pony.
• Kalmthoutse heide (Turnhout, Antwerpen): toelichting door Jef De Winter, boswachter ANB en verantwoordelijke voor de begrazing. Aanwezige grazers: Kempens heideschapen en kruisingen, paarden en runderen.

Vervolgens:

• zie je grazers aan het werk; 

• bekijk je samen de effecten van begrazing op de vegetatie en het landschap; 

• ontdek je verschillende methoden van begrazing; 

• leer je waarmee je zoal rekening moet houden en wat er fout kan gaan; 

• leer je welke beslissingen er door de beheerder werden genomen en wat de consequenties op langere termijn zijn; 

• leer je dit afwegen in kosten/baten; 

• krijg je een antwoord op al je vragen. 

Online leertraject

Als je je inschrijft voor één of meerdere excursies krijg je ook toegang tot het online leertraject dat bestaat uit drie webinar sessies die vooraf opgenomen werden. Deze kan je dus tijds- en plaatsonafhankelijk bekijken. Elke sessie duurt ongeveer 45 minuten. 

Na inschrijving krijg je toegang tot het forum van deze opleiding, waar je vragen kan stellen aan de lesgever. Vanaf 20 mei 2023 zal Lieven Caekebeke wekelijks de vragen beantwoorden. Natuurlijk kan je ook tijdens de excursies nog vragen stellen. 

Excursies

De drie excursies vinden plaats op drie verschillende locaties, verspreid over het land. De inhoud van de excursies volgt niet de inhoud van de drie online sessies uit het leertraject. Op het terrein worden de thema’s besproken die relevant zijn voor dat bepaald gebied, zie ‘Programma’. 

Breng je eigen drank en lunch mee, alsook waterbestendige kledij en laarzen. 

Bespaar op de opleiding

Deze opleiding komt in aanmerking voor de KMO-portefeuille. Zo bespaar je tot 30% op het inschrijvingsgeld.